ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΛΕΝΕΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Φεβρουάριος, 2024

Το ιστορικό κτίριο του Ελενείου σχολείου με τον κήπο και τον αύλειο χώρο του συνιστά μια ξεχωριστή τοπογραφία μέσα σε ένα πυκνοδομημένο περιβάλλον με λίγους ανοικτούς χώρους και ψηλά κτίρια γραφείων. Εναρκτήρια επιθυμία της πρότασης είναι η διατήρηση και ο πολλαπλασιασμός των ανοικτών χώρων που αποδίδονται στα παιδιά.
Το εκτεταμένο κτιριολογικό πρόγραμμα, τα δύο γήπεδα του δημοτικού αλλά και η θεώρηση πως το νηπιαγωγείο θα πρέπει να αναπτυχθεί κυρίως στο ισόγειο πύκνωναν την ανάπτυξη του κτιριακού όγκου περιορίζοντας τους ανοικτούς χώρους. Αντιμετωπίζοντας αυτή την πρόκληση η πρόταση επιχειρεί να ελευθερώσει υπαίθριους χώρους με δύο κύριες συνθετικές χειρονομίες: την ύψωση του γηπέδου μπάσκετ σε επίπεδο ορόφου και την δημιουργία ενός βατού δώματος / αυλής για το νηπιαγωγείο. Οι δύο χειρονομίες διακρίνουν λειτουργικά τις δύο ενότητες των σχολείων: του νηπιαγωγείου και του δημοτικού. Το υψωμένο γήπεδο στεγάζει τις συμπληρωματικές λειτουργίες του δημοτικού, ενώ το νηπιαγωγείο αναπτύσσεται υπό το φυτεμένο δώμα. Υπαίθρια ράμπα μεταξύ του γηπέδου-δημοτικού και του νηπιαγωγείου συνιστά έναν οργανικό αρμό μεταξύ των δύο σχολείων χωρίς περιττές περιφράξεις. Το κτιριολογικό πρόγραμμα και των δύο σχολείων αναπτύσσεται κυρίως στο ισόγειο υπό τις μεγάλες πλάκες γηπέδου και υπερυψωμένης αυλής, σαν μια διασπορά όγκων που κλείνουν μεταξύ τους με υαλοστάσια, σχηματίζοντας τους κλειστούς χώρους.

Νηπιαγωγείο
Η είσοδος του νηπιαγωγείου γίνεται νοτιοδυτικά οδηγώντας σε έναν διευρυμένο ενδιάμεσο ανοιγόμενο χώρο με υαλοστάσια που διαρρέει μεταξύ των συμπαγών όγκων.
Η παιγνιώδης τεθλασμένη αυτή κίνηση ανάμεσα από τους χρωματιστούς κλειστούς χώρους αλλά και τον βορεινό δεντρόκηπο-πορώδες όριο προς το Ελένειο, καταλήγει στις δύο αίθουσες των νηπιαγωγείων.
Η κάθε αίθουσα αναπτύσσεται μεταξύ ελεύθερων καμπυλωμένων τοίχων και ενός κλειστού όγκου λουτρών/υπερυψωμένου χώρου ξεκούρασης. Αυτή διαχέεται λειτουργικά και στον ενδιάμεσο χώρο επιτρέποντας ένα πιο συλλογικό παιχνίδι το οποίο επεκτείνεται και στον δεντρόκηπο.
Ως προς τους εξωτερικούς χώρους η κάθε αίθουσα εκτονώνεται στο δικό της αίθριο, αλλά ταυτόχρονα και στον κοινό στεγασμένο χώρο παιχνιδιού. Από εκεί η εσωτερική τεθλασμένη κίνηση βρίσκει την συνέχειά της στην δεύτερη υπαίθρια ράμπα της σύνθεσης η οποία ανεβάζει τα παιδιά στην υψωμένη αυλή. Το αιωρούμενο αυτό τοπίο πολλαπλασιάζει την εμπειρία του εξωτερικού χώρου, καθώς τα παιδιά απο την μια έρχονται σε επαφή με το φυσικό στοιχείο, απολαμβάνουν τον ήλιο έναντι των πιο σκιερών ισόγειων αυλών και από την άλλη το βιώνουν κινητικά καθώς προσφέρει μια κυκλοτερή διαδρομή για τρέξιμο και παιχνίδι.

Δημοτικό
Στην ενότητα του δημοτικού, τα εργαστήρια, και η ειδική εκπαίδευση σχηματίζονται με υαλοπετάσματα ανάμεσα από τους πιο κλειστούς όγκους του ιατρείου, των αποθηκών κ.α. Βρίσκονται σε συνεχή διάταξη με γυάλινα χωρίσματα τα οποία δίνουν την δυνατότητα ανοιγόμενα να ενοποιήσουν τους χώρους για άλλες δραστηριότητες του σχολείου και της κοινότητας.
Το υψωμένο γήπεδο είναι προσβάσιμο με δύο εξωτερικά κλιμακοστάσια στην νότια και βορεινή πλευρά του αλλά και από την παιγνιώδη ράμπα “αρμό” μεταξύ των δύο σχολείων. Η ράμπα ξεκινά από την αυλή του Ελένειου και καταλήγει στο γήπεδο αλλά και στο εστιατόριο του δημοτικού το οποίο όπως και το νηπιαγωγείο αποκτά μια αίσθηση αιώρησης έναντι του Ελένειου και του κήπου του αλλά και της πόλης.

Η πρόταση προκρίνει μια διαβάθμιση του βιώματος του εξωτερικού χώρου. Από τον ενδιάμεσο ανοιγόμενο σκιερό διευρυμένο διάδρομο σε πιο περίκλειστα αίθρια και στην στεγασμένη σκιερή αυλή, ή στον δεντρόκηπο, αλλά και σε μια υψωμένη ηλιόλουστη αυλή μέσω της εξωτερικής κίνησης της ράμπας. Τα παιδιά σήμερα ζουν εν πολλοίς σε κλιματιζόμενα κελύφη χωρίς να διαθέτουν αυτή την πολλαπλασιαστική εμπειρία του εξωτερικού χώρου. Η πρόταση αυτή προκρίνει μια πολυαισθητηριακή εκπαιδευτική εμπειρία της φύσης μέσα στην πόλη.

ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ:
NODATA ARCHITECTURE 50%
+
hiboux ARCHITECTURE 50%

ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ:
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΗ, ΔΑΝΑΗ ΠΟΡΦΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΡΗΤΟΥ, NORBERT NECHALA, 
ΜΑΝΤΟΥΛΑ ΧΑΡΙΤΟΥ

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ:
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΤΣΑΛΟΣΑΒΒΗΣ, Gr. G. Patsalosavvis Architecture + Design

——————————————————————————————————————————————-

ARCHITECTURAL COMPETITION FOR THE NEW ELENEION KINDERGARTEN, NICOSIA
February, 2024

The historic building of the Eleneion School, with its garden and courtyard, constitutes a distinct landscape within a densely built environment with few open spaces and tall office buildings. The primary aim of the proposal is the preservation and multiplication of the open spaces dedicated to children.
The extensive architectural program, the two elementary school courts, and the notion that the kindergarten should mainly develop on the ground floor densify the building volume, limiting the open spaces. Addressing this challenge, the proposal attempts to liberate outdoor spaces with two main synthetic gestures: raising the basketball court to the first floor and creating an accessible roof/courtyard for the kindergarten. These two gestures functionally distinguish the two units of the school: the kindergarten and the elementary school. The elevated court accommodates the complementary functions of the elementary school, while the kindergarten develops under the planted roof.
An outdoor ramp between the elementary school court and the kindergarten constitutes an organic joint between the two schools without unnecessary fencing. The architectural program of both schools primarily develops on the ground floor under the large court slab and raised courtyard, as a dispersion of volumes with glazing among them that creates the enclosed spaces.

Κindergarten
­The entrance to the kindergarten is located southwest, leading to an expanded intermediate open space with glazing, that flows between the solid volumes. This playful and “serpentine” movement between the colorful solids and the northern tree garden, which acts as a porous boundary to the Helenio School, leads to the two kindergarten classrooms. Each classroom is developed between free-form curved walls and a closed volume of bathrooms/elevated nap space. This layout functionally extends into the intermediate space, allowing for a more collective play that extends also into the tree garden.
Regarding the outdoor areas, each classroom extends into its own courtyard, but also into the shared covered play area. From there, the internal playful movement continues into the second south outdoor ramp of the composition, which elevates the children to the raised courtyard. This suspended landscape multiplies the experience of the outdoor space, as children come into contact with the natural elements, enjoy the sun compared to the shadier ground-level courtyards, and experience it kinetically, as it offers a circular path for running and playing.

Elementary school
In the elementary school section, the workshops and special education rooms are formed with glass partitions between the more enclosed volumes of the infirmary, storage rooms, etc. They are arranged in a continuous layout that allow their unification for other activities of the school and the community.
The elevated court is accessible via two external staircases on the south and north sides, as well as through the playful ramp “joint” between the two schools. The ramp starts from the courtyard of the Eleneion School and ends at the court, as well as at the elementary school restaurant, which, like the kindergarten, gains a sense of suspension facing the Eleneion School and its garden, as well as the city.

The proposal prioritizes a gradiant experience of outdoor spaces. From the intermediate open shady pathway to more enclosed courtyards and the covered shaded courtyard, or to the north tree garden, but also to a raised sunny courtyard through the external movement of the ramp. Children today often live in air-conditioned indoor environments without having this multiplicative experience of outdoor space. This proposal advocates for a multisensory educational experience of nature within the city.

ARCHITECTURAL DESIGN:
NODATA ARCHITECTURE 50%
+
hiboux ARCHITECTURE 50%

STUDY TEAM:
ANGELIKI POLITI, DANAI PORFYROPOULOU, MARIA RITOU, NORBERT NECHALA, MANDULA CHARITOU

CONSULTANT:
GRIGORIOS PATSALOSAVVIS, Gr. G. Patsalosavvis Architecture + Design”